Firma Gilead ogłosiła wczoraj osiągnięcie primary endpoint w kolejnych dwóch badaniach klinicznych końcowej, 3. fazy nukleozydowego inhibitora polimerazy sofosbuvir.
Leczenie genotypu 3 bez interferonu
Pierwsze badanie kliniczne dotyczyło leczenia uprzednio nieleczonych chorych z genotypem 2 lub 3 za pomocą 12-tygodniowej terapii sofosbuvirem i rybawiryną. Grupa porównawcza była leczona standardową interferonową terapią 2-lekową: pegylowanym interferonem alfa i rybawiryną przez 24 tygodnie.
W tym badaniu 20% uczestników miało wyrównaną marskość wątroby. 72% uczestników miało genotyp 3. Grupa eksperymentalna liczyła 256 chorych, zaś porównawcza – 243 chorych.
Uzyskano następujące odsetki SVR12 (negatywizację wiremii utrzymującą się 12 tygodni po zakończeniu leczenia):
• genotyp 2 – 97% w grupie eksperymentalnej vs 78% w grupie porównawczej;
• genotyp 3 – 56% w grupie eksperymentalnej vs 63% w grupie porównawczej.
W grupie pacjentów z marskością uzyskano odpowiednio następujące odsetki SVR12: 47% vs 38%.
Najczęstszymi skutkami ubocznymi, zgłaszanymi przez co najmniej 10% uczestników w grupie eksperymentalnej, były: uczucie zmęczenia, ból głowy, nudności, bezsenność i zawroty głowy.
Badania te potwierdziły osiągnięcie głównego celu badań: terapia sofosbuvirem z rybawiryną chorych wcześniej nieleczonych z genotypem 2 lub 3 nie jest mniej skuteczna niż standardowa. Taki rezultat oznacza, że uzyskano podstawy do wnioskowania do FDA o rejestrację leku.
Wprawdzie rezultaty nie są tak ekscytujące, jak dotąd zapowiadano, ale należy pamiętać, że jest to terapia bez interferonu (!) i trwa jedynie 12 tygodni.
Opublikowano także (19.02.2013) rezultaty leczenia sofosbuvirem z rybawiryną chorych uprzednio leczonych nieskutecznie (tzw. doświadczonych) z genotypem 2 i 3. Terapia 12-tygodniowa pozwoliła uzyskać SVR12 u 86% chorych z genotypem 2 oraz u 30% chorych z genotypem 3, a terapia 16-tygodniowa u 94% chorych z genotypem 2 oraz u 62% z genotypem 3.
Interferonowa terapia 3-lekowa z sofosbuvirem dla genotypu 1
Drugie badanie – NEUTRINO – obejmowało 327 chorych uprzednio nieleczonych z genotypami: 1 (292 chorych), a także 4, 5 i 6 (35 chorych). Testowano skuteczność 12-tygodniowej terapii 3-lekowej: sofosbuvir + pegylowany interferon alfa + rybawiryna.
17% uczestników miało marskość wątroby.
Osiągnięto następujące odsetki SVR12:
• 92% wśród chorych z genotypem 1a
• 82% wśród chorych z genotypem 1b
• 97% wśród chorych z genotypem 4, 5 lub 6.
• 98% wśród chorych z genotypem CC interleukiny IL28B
• 87% wśród chorych z genotypem CT lub TT interleukiny IL28B
(dla porównania: skuteczność standardowej interferonowej terapii 2-lekowej w grupie posiadaczy genotypu 1 wirusa i genotypu CT lub TT interleukiny IL28B wynosi ok. 30%).
5 chorych musiało przerwać terapię eksperymentalną z powodu skutków ubocznych.
To nie są jeszcze pełne dane, ale już robią wrażenie.
Zatem w 4 głównych eksperymentalnych badaniach klinicznych sofosbuviru osiągnięto primary endpoint. Można więc oczekiwać w niedalekiej przyszłości zgłoszenia wniosku o rejestrację terapii bezinterferonowej dla chorych z genotypem 2 i 3 uprzednio nieleczonych oraz leczonych nieskutecznie i nietolerujących interferonu, a także terapii z interferonem dla chorych z genotypami 1, 4, 5 i 6 uprzednio nieleczonych.
Niektórzy nawet napisali petycję do Białego Domu (http://hepc-cured.com), aby zmusić Gilead do współpracy z BMS i kontynuowania badań klinicznych tej terapii. Ale Gilead ma już własny inhibitor NS5A – ledipasvir (GS-5885). Sofosbuvir z ledipasvirem (w jednej kapsułce!) i rybawiryną tworzy bardzo obiecującą terapię bez interferonu Ogłoszone na konferencji AASLD rezultaty 2. fazy badań mówią, że 25 z 25 (100%) chorych wcześniej nieleczonych z genotypem 1 uzyskało SVR4. Kolejne doniesienia (z CROI) mówią, że wszyscy utrzymali niewykrywalny poziom wiremii przez dalsze tygodnie i osiągnęli SVR12. W grupie 9 chorych uprzednio leczonych nieskutecznie również uzyskano 100% SVR12 (mimo że nikt w tej grupie nie miał genotypu CC, większość miała najtrudniejszy genotyp 1a i wysoką wiremię początkową).
Pozostałe konkurencyjne duety tego rodzaju (nukleozydowy inhibitor polimerazy + inhibitor NS5A) są mniej zaawansowane w badaniach klinicznych (np. VX-135 + GSK-2336805).
Rozpoczęto też badania kliniczne
chorych po transplantacji wątroby, którym podaje się sofosbuvir z rybawiryną
przez 24 tygodnie. Podobno sofosbuvir nie wchodzi w interakcje z lekami
immunosupresyjnymi. (Przypomnijmy, że np. telaprevir powoduje konieczność kilkudziesięciokrotnego zmniejszenia dawki tacrolimusu, ale nowszy inhibitor proteazy simeprevir już aż tak bardzo nie wchodzi w interakcje z lekami immunosupresyjnymi).
Znany jest też pierwszy przypadek skutecznego leczenia pacjenta z przeszczepioną wątrobą za pomocą cudownej terapii sofosbuvir + daclatasvir (to se nevrátí). Co ważne, nie zaobserwowano poważnych skutków ubocznych, a poziom tacrolimusu był stabilny i nie było potrzeby korygowania jego dawkowania w trakcie terapii.
Znany jest też pierwszy przypadek skutecznego leczenia pacjenta z przeszczepioną wątrobą za pomocą cudownej terapii sofosbuvir + daclatasvir (to se nevrátí). Co ważne, nie zaobserwowano poważnych skutków ubocznych, a poziom tacrolimusu był stabilny i nie było potrzeby korygowania jego dawkowania w trakcie terapii.
